In Zweden is jagen een belangrijk onderdeel van de cultuur. Het is een eeuwenoude traditie die hoort bij het leven op het platteland. Voor veel gezinnen is wild, zoals eland of ree, een vast onderdeel van het menu. Daarnaast spelen jagers een belangrijke rol bij het reguleren van wildpopulaties. Nederlanders die ook geïnteresseerd zijn in jagen en die naar Zweden emigreren, er een vakantiehuis kopen of op vakantie gaan, vragen zich dan ook af of zij ook in Zweden mogen jagen. Het korte antwoord is ja, maar er gelden wel een aantal belangrijke regels. In deze blog vertel ik meer over wat er nodig is voordat ook jij legaal mag jagen in zweden.
Persoonlijke note* Ik heb lang getwijfeld om over het jagen in Zweden te schrijven omdat het voor veel mensen een gevoelig onderwerp is. Dat geldt voor mij ook. Ik heb zelf namelijk niks met jagen en eet grotendeels vegetarisch en zelfs veganistisch. Voor veel Zweden is jagen echter onderdeel van de cultuur en hoort bij het leven op het platteland: hun band met de natuur, het beheren van wildpopulaties en het voorzien in je eigen voedsel. Die cultuur respecteer ik, zolang het jagen ethisch wordt gedaan (geen trofeejacht, geen kwetsbare of bedreigde diersoorten, jongen en hun ouder met rust gelaten worden en alles wordt gedaan om een diervriendelijk zuiver schot te lossen) en het doel is om in eigen voedsel te voorzien. Door te jagen voor je eigen voedsel ben je naar mijn mening meer onderdeel van de natuur. Dit in tegenstelling tot veel mensen die vlees eten dat afkomstig is van de bio-industrie. Daar waar gefokte dieren in gevangenschap leven, geen natuurlijk gedrag kunnen vertonen en maximaal uitgemolken worden. Dieren in het wild leven vrij in de natuur, hebben een goed leven gehad en krijgen een eerlijke kans.
Afijn, goed om te weten is dat ik deze blog vooral schrijf omdat ik cowboy taferelen wil voorkomen en hoop dat mensen ethisch met de jacht omgaan. Er gelden namelijk strikte regels als het gaat om jachtrechten, wapenvergunning en ethisch schieten (gelukkig maar). De regels hiervoor wijzigen ook weleens. Controleer daarom altijd de meest actuele informatie op de officiële websites van o.a. Naturvårdsverket (Zweedse milieudienst), Polisen (Zweedse politie) en de Zweedse Jagersvereniging (Jägareförbundet).
De belangrijkste stap om in Zweden te mogen jagen, is het behalen van het jägarexamen (jachtexamen). Dit examen bestaat uit een combinatie van theorie en praktijk, en is verplicht als je legaal wilt jagen en een wapenvergunning wilt aanvragen. Het examen wordt afgenomen in het Zweeds en vraagt dus om een goede beheersing van de taal. Er is wel een mogelijkheid om een tolk bij het examen te hebben, maar toch is het aan te raden om eerst voldoende Zweeds te leren. Als je samen met anderen gaat jagen is het namelijk belangrijk om snel te begrijpen wat er van je gevraagd of verwacht wordt. Bijvoorbeeld wanneer er een dier is gespot, er gevaar dreigt omdat een dier wil aanvallen of wanneer iemand klaar is om te schieten.
Het theoriegedeelte bestaat uit ongeveer 70 meerkeuzevragen (waarvan je er 60 goed moet hebben) waarin je kennis moet tonen over jachtwetgeving, wildbiologie, natuurbeheer en veiligheid. Je moet bijvoorbeeld kunnen aantonen dat je weet welke diersoorten beschermd zijn, hoe seizoenen verschillen per provincie en welke kalibers toegestaan zijn voor bepaalde dieren. Daarnaast worden er vragen gesteld over het herkennen van diersoorten, ecologie en over de rol van de jager in duurzaam wildbeheer.
Het praktijkgedeelte is uitgebreider en confronteert je direct met de verantwoordelijkheid die bij het jagen hoort. Het praktijkexamen bestaat uit meerdere onderdelen die je allemaal moet halen om te slagen voor het examen. Zo moet je weten hoe je een wapen veilig laadt, ontlaadt, draagt en gebruikt in verschillende situaties. Bijvoorbeeld wanneer je je verplaatst over de schietbaan of een wapen doorgeeft aan iemand anders. De examinator let er tijdens het examen continu op of je de loop correct richt, je vinger van de trekker houdt etc. Daarnaast moet je verschillende schietproeven doen. Dit varieert van schieten op stilstaande doelen, bewegende kleiduiven, vanaf afstand (meestal 80 tot 100 meter) en het bekendste onderdeel: schieten op een bewegend doel (nep eland). Met deze oefeningen moet je naast veilig wapengebruik kunnen aantonen dat je een diervriendelijk en zuiver dodelijk schot kan plaatsen.
Het jachtexamen in Zweden is dus een uitgebreide test die ervoor moet zorgen dat jagers niet alleen technisch vaardig zijn, maar ook de kennis en ethische houding hebben om verantwoord te jagen.
Wapenbezit en wapenvergunning Zweden
Voor het bezitten van een jachtgeweer of ander vuurwapen is een wapenvergunning (vapenlicens) verplicht. Die vergunning wordt verstrekt door de Zweedse politie en kun je aanvragen als je geslaagd bent voor het jachtexamen. Bij het verkrijgen van de vergunning gelden ook eisen voor veilige opslag van wapens en vervoer. Zo is een goedgekeurde wapenkast (SSF 3492) in huis verplicht en mag je een wapen nooit geladen vervoeren en moet munitie apart worden opgeborgen zodat het wapen niet op zo’n manier gepakt kan worden dat je het onmiddellijk kan gebruiken. Voor Nederlanders die in Zweden een persoonsnummer hebben is dit de standaardroute.
Voor Nederlanders die alleen een samordningsnummer of helemaal geen nummer hebben omdat ze als toerist op vakantie naar Zweden gaan, wordt de standaard route lastig. Voor een wapenvergunning eist de politie namelijk een permanent adres én een Zweeds persoonsnummer, omdat je moet aantonen dat je duurzaam in Zweden woont en daar je wapens veilig en volgens de regels opslaat. Zonder persoonsnummer wordt het daarom vrijwel onmogelijk om een vergunning te krijgen, ook al heb je het jachtexamen gehaald. Het jachtexamen mag namelijk wel iedereen afleggen.
Toeristen of Nederlanders die in Zweden alleen een samordningsnummer hebben, kunnen wel met hun Europese vuurwapenpas en een verklaring van de douane tijdelijk hun eigen wapen invoeren voor een jachtreis. Houd er wel rekening mee dat dit alleen kan wanneer je reis is gekoppeld aan een georganiseerde jacht. Je mag op deze manier niet zelfstandig jagen.
NOTE* Een Nederlandse jachtakte is in Zweden niet geldig. Je moet in Zweden dus opnieuw examen doen om een jachtlicentie te krijgen.
Beschermde diersoorten en jachtseizoen Zweden
In Zweden geldt geen algemene jacht op diersoorten die een beschermde of kwetsbare status hebben. Alleen in uitzonderlijke gevallen kan de overheid een vergunning verlenen, bijvoorbeeld voor wildbeheer of wanneer dieren schade aanrichten. Dieren waar meer ‘standaard’ op wordt gejaagd zijn de eland, andere hertachtigen en diverse soorten vogels. Het jachtseizoen loopt globaal van augustus tot februari, maar verschilt per regio en diersoort. Controleer dus altijd wanneer en op welk dier gejaagd mag worden. Tijdens deze jachtperioden markeren jagers hun gebied met rode linten waar “jakt” op staat en vaak afbeeldingen van verschillende wilde diersoorten op staan. Daarmee wordt aangegeven dat er in het gebied actief gejaagd wordt. Voor wandelaars is het raadzaam zulke gebieden tijdelijk te vermijden, of in ieder geval opvallende kleding te dragen, zoals een fluorescerend hesje (wandel je met de hond, zorg er dan voor dat die ook opvalt).
